Cumhuriyet tarihinin en büyük kalkınma projelerinden birisi olarak nitelendirilen Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında tarımdan sanayiye, ulaşımdan yenilenebilir enerjiye kadar çeşitli alanlarda 34 yıldır bölgenin kalkınması için destek veriliyor.

AA muhabiri, GAP Bölge Kalkınma İdaresi (BKİ) Başkanlığının kuruluşunun 34'üncü yıl dönümü dolayısıyla bölgede yürütülen çalışmaları derledi.

GAP, Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak'ın yer aldığı 9 ili kapsıyor.

Çok sektörlü, sürdürülebilir insani gelişmeye dayalı, bölgenin rekabet gücünü artırmayı, ekonomik ve sosyal bütünleşmeyi güçlendirmeyi hedefleyen GAP, entegre bir bölgesel kalkınma projesi olarak uygulanıyor.

Projeyle tarım, sanayi, enerji, ulaştırma, eğitim, sağlık, kırsal ve kentsel altyapı yatırımlarıyla bölge halkının yaşam kalitesi ve refah düzeyinin yükseltilmesi hedefleniyor.

GAP ile bölgede planlanan 22 barajdan 18'i, 19 hidroelektrik santrali ile sulama şebekesinden 14'ü tamamlanarak faaliyete girdi. Bölgede 34 yılda 518 milyar kilovatsaat elektrik enerjisi üretildi.

GAP Eylem Planı'na göre sulama inşaatlarının yüzde 72'si tamamlanma aşamasına gelirken enerji yatırımlarının ise yapımı süren Silvan Barajı ve HES Projesi'nin tamamlanmasıyla yüzde 94'e yaklaşması hedefleniyor.

Projenin hızlı bir şekilde tamamlanabilmesi amacıyla da bölgeye yapılan yatırımlar, son 20 yılda düzenli şekilde artırıldı.

GAP Bölgesi yatırımlarının ülke içindeki payı 2001'de yüzde 5'lere kadar düşerken son 20 yılda artarak yüzde 15 seviyelerine yaklaştı.

Güneydoğu illeri, GAP yatırımlarının da katkısıyla ihracatını 28'e katladı. Bölgede 2000 yılında 503,5 milyon dolar olan ihracat, 2023'te 14 milyar doları aştı.

Bölge illerinden özellikle gıda, tekstil ve sanayi ürünleri gibi birçok sektörde Avrupa, Orta Doğu ve Afrika ülkelerine ihracat yapılıyor.

GAP kapsamındaki yatırımlar, bölgedeki istihdama da önemli katkılar sunuyor.

- "Çiftçiler, tasarruflu üretime teşvik ediliyor"

GAP BKİ Başkanı Dr. Hasan Maral, AA muhabirine, GAP kapsamında 34 yıldır yörenin kalkınmasına yönelik yatırımların sürdürüldüğünü söyledi.

Bölgenin ulusal ve uluslararası rekabet edebilirliğini sağlamak amacıyla iyi tarım, organik tarım, kaynakların etkin ve verimli kullanımı gibi alanlarda tasarruf öncelikli çalışmalar gerçekleştirdiklerini anlatan Maral, uluslararası ölçekte rekabet edilebilirliğin sağlanması için bölgede 10 farklı programın uygulandığını ifade etti.

Maral, özellikle bölgede yetiştirilen ve Türkiye'nin ihtiyacının yüzde 60'ını karşılayan pamuğun daha kaliteli üretilmesi için çiftçilerin yüzde 46 su, yüzde 27 de gübre tasarrufuyla üretim yapabilmesine 2 bin çiftçiyle beraber önayak olduklarına dikkati çekti.

- "Son 20 yılda 7 milyar lirayı aşan proje desteği verildi"

Bölge illerinden yapılan ihracattaki artışa değinen Maral, şöyle devam etti:

"GAP Bölge Kalkınma İdaresi, bölgede turizmden ekonomiye, sosyal konulara kadar birçok alanda önemli projelere imza attı. Birçok projeye öncülük etti ve model projelerin geliştirilmesine de olanak tanıdı. Son 20 yıllık periyotta bölgeye 7 milyar lirayı aşan proje desteği verildi. Sürdürülebilirliği öne alan, entegre bir bakış açısına sahip proje paketleri desteklendi. Bugün sahada bu projelerin başarılı bir şekilde, katma değerli bir şekilde ilerlediğini görüyoruz. GAP BKİ, 9 ilde yapmış olduğu işlerde yatırım ortamının iyileştirilmesinden tutun da turizme kadar, altyapı iyileştirmesine kadar birçok farklı alanda çalışma yürüttü. Bu çerçevede yatırım ortamının iyileşmesiyle beraber altıncı teşvik bölgesinde de yer alması ve diğer destek unsurlarını barındırması nedeniyle kısa süre içerisinde yatırımcılar için de bir çekim merkezi haline geldi. Şu an 14 milyar doları aşan bir ihracat rakamına ulaştık. Bugün itibarıyla çok ciddi ölçekte yatırımların yapıldığını görmekteyiz."

Maral, bölgenin kalkınması için bugüne kadar emeği geçen başta çiftçiler olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşu yetkililerine teşekkür etti.

(AA)