1938 yılında Mısrıç olan köyün ismi özel bir kanunla Kurtalan olarak değiştirildi. 1944 yılında Tren hattının Mısrıç köyüne uzaması ile kaderini değiştirdi. Kurtalan ismini olarak mahpus tarihi değişti. Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlayan yöre halkı Garzan gibi tarımsal ovalara ve Gurdilan gibi meyve bostanlarına sahipti. 1952 de aynı zamanda tahıl ambarı olan ilçede TMO kuruldu. Yine 1954’te TPAO Garzan’da petrol bulmasıyla hem yöre halkın hem de komşu il ve ilçelerden istihdam bulan insanların ilçeye gelmesi nüfusa biraz ivme kazandırdı. Sonrasında Kurulan Tekel tütün yaprak işletmesinin tarıma ve istihdama katkısı olmuştur. Eski Kurtalan’a baktığımızda ilçeye gelen yolcuların konaklama ve beslenme ihtiyaçlarını gidermek için tren garında bir restaurant olmak üzere 3-5 lokanta, 3 otel faaliyet gösteriyordu. Ayrıca 3 tane sinema faaliyet gösteriyordu. Market, fırın, eczane fotoğrafçı tuhafiye lokanta berber kırtasiye Kasap vb şehrin ihtiyaçlarını karşılamak için çoğu Siirt’ten olmak üzere Diyarbakır Malatya Trabzon’dan esnaflar ilçeye yerleşip faaliyet sürdürdüler. O döneme baktığımızda bir canlılığın oluştuğu her yöreden gelen insanların barış içinde olduğu görülmekteydi. YENİ KURTALAN Yeni Kurtalan 40. yıl sonra 1984 yılında çimento fabrikasının faaliyete geçtiği yılarda başlar. Çimento fabrikası yörenin istihdamına biraz da olsa katkıda bulunurken diğer yanda nakliye sektörünü gelişmesine büyük katkısı oldu. 1984 yılı aynı zamanda köy boşaltmaları neticesinde köylerden ilçeye büyük bir göçün başlamasına neden oldu. Bu göç ilçe çevresinde köy görümünde derme çatma barakaların oluşmasına neden oldu. Bu göç şehrin ekonomisine ve görüntüsüne bir darbe oldu. Aynı zamanda üretimden kopan bu insanlar yöre tarımsal üretiminde kayıplara neden oldu. Tekel yaprak işletmesinin kapanması istihdama zarar vermiştir. Sanayi üretimi yok denece kadar azdır. Tek üretim ve istihdam olan inşaat maliyetler ve imardaki değişiklikler sonucun da sıfıra inmiştir. İstihdam bulamayan ilçe bir kısmı iş bulmak için Batman’a büyük bir kısmı da İstanbul, Bursa, Mersin, Adana ve Aydın’a göç başlamıştı. Gençlerin bir kısmı hala yazın Marmaris’te turizmde geçici işlerde çalışmaktadır. Bu gün 60 bin nüfusa ulaşan ilçede ekonomik sıkıntılar nedeni ile batıya göç devam etmektedir. Bu gün 10-12 katlı kocaman binaları ile modern bir şehir görüntüsüne rağmen kültürel gelişme şehir kültürü, sosyal mekanlar, sanat faaliyetleri için bunu söyleyemiyoruz. Tek bir nefes alınacak sosyal alanı parkların dışında göremiyoruz. Yeni ve eski Kurtalan’ı karşılaştırdığımızda Nüfus ve binalar yükselirken İstihdam sosyal ve sanat faaliyetlerde geride kaldığımız görünüyor. Buda gösteriyor ki iyi yönetilmediğimizin resmidir. Bu resim aynı zamanda hiçbirimizin görevini tamamıyla yerine getirmediğimizin de resmidir.