4.477 km²’lik alana sahip bu şirin kent, 1990 yılına kadar Siirt iline bağlı iken, 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Beşiri, Kozluk ve Sason ilçeleri Siirt'ten, Hasankeyf ve Gercüş ilçeleri Mardin'den alınıp Merkez'e bağlanarak Türkiye'nin 72. ili olmuştur.
Ülkenin önemli şehirleri arasında yer alan Batman, birçok farklı turizm alanına sahip olmakla birlikte, bu sayede her yıl yüz binlerce turist tarafından gezilmektedir.
Batman’da gezilip görülecek yerlerin listesi…
Hasankeyf
Batman'ın en ünlü turistik mekanı olan Hasankeyf, tarihi ve doğal güzellikleriyle göz kamaştırır. Dicle Nehri kenarında bulunan bu antik şehir, tarihi mağaraları, kaleleri, camileri ve türbeleriyle büyüleyici bir atmosfere sahiptir. Hasankeyf'i gezmek için en uygun zamanı ilkbahar ve sonbahar aylarıdır.
Bozıkan Kalesi
Batman ilinin Sason ilçesinde yer alan Bozıkan Kalesi, Zavasar Dağı’nın güneyinde bulunmaktadır. Bu özel yapıyı ziyaret edebilmek için Sason ilçesine gitmeniz ve yaklaşık olarak 1 kilometre yayan şekilde yolculuk yapmanız gerekecektir.
Bozıkan Kalesi’nde yer alan bu kale, yapıldığı dönemde stratejik anlamda bir hayli önemliydi. 1.300 metrelik bir yükseklikte bulunan bu kale, bulunduğu yere hakim bir yapıdır. Yüzlerce yıldır bu bölgede yer aldığı için günümüze yalnızca kalenin iç bölümü ve bazı dış sur duvarları kalmıştır.
Pertükan Kalesi
Batman’da yer alan yüzlerce yıllık kalelerden biri olan Pertükan Kalesi, Sason ilçesine yaklaşık olarak 4 kilometre mesafededir. İl merkezinden kalkan Sason otobüs ve minibüsleri ile birlikte bu kaleyi kolaylıkla ziyaret edebilirsiniz.
Pertükan Kalesi’ni günümüzde ziyaret ettiğinizde duvarlarında çeşitli çökmeler ve hasarlar olduğunu görebilirsiniz. Bu hasarların büyük bir bölümünün geçmişte yaşanan savaşlarda oluştuğu düşünülmektedir. Unutulmaya yüz tutmuş olsa da Pertükan Kalesi, görünümü bakımından Batman’ın en önemli ve heybetli tarihi yapılarından biridir.
Kozluk Kalesi
Kozluk Kalesi, Batman’ın Kozluk ilçesinde yer alan tarihi yapılardan biridir. İlçe ile bütünleşmiş olan bu güzel yapıyı ziyaret edebilmek için Kozluk ilçesine giden otobüs ve minibüslere binebilirsiniz.
Kozluk Kalesi’nin kesim yapım tarihi M.S. 416 olarak belirlenmiştir. O yıllar Per Hanedanlığı’nın dini merkezi olarak yapılan bu yapı, bir kayalık üzerine inşa edilmiştir. İpek Yolu’nun tüm ulaşımının kontrol edildiği bir üs olarak da kullanılan bu yapıyı bugün ziyaret etmek mümkün değildir.
Taş düşme tehlikesinden dolayı kale ziyarete tamamen kapanmıştır. Kaleyi uzaktan görebilmek için Kozluk ilçesine gitmeniz yeterli olacaktır.
Rabat Kalesi
Batman’ın Kozluk ilçesinde yer alan tarihi yapılardan bir diğeri olan Rabat Kalesi, görmek isteyebileceğiniz en eski yerlerdendir. Bu güzel yapıyı ziyaret etmek için merkezden kalkan Kozluk otobüs ve minibüslerine binmeniz yeterli olacaktır.
M.S. 4. yüzyılda yapıldığı bilinen ve Bizanslılar tarafından Pers ordusunu savunmak adına inşa ettirilen bu yapı, günümüze bir hayli hasar alarak ulaşabilmiştir. Büyük bir bölümü zamana yenik düşen bu önemli tarihi yapı, geçmiş dönemlerde büyük bir toplulukta insana ev sahipliği yapmaktaydı.
Batman Müzesi
Yapımına 2010 senesinde başlanan ve 2015 yılında kapılarını ziyaretçilerine açan Batman Müzesi, şehrin en önemli tarihi yapılarından biridir. İl merkezinde bulunan bu müzeye gitmek için şehir merkezinde minik bir gezintiye çıkmanız yeterli olacaktır.
Paleolitik Çağ’dan günümüze kadar binlerce yıllık tarihin resmedildiği Batman Müzesi, içerisinde bulunan 3 ayrı teşhir salonu ile dikkat çekmektedir. Bu salonlar Paleolitik – Neolitik, Ilısı ve Hasankeyf salonları olarak isimlendirilmiştir. Müze içerisinde sayıları 500’ü aşmış olan eserler sergilenmeye devam edilmektedir. Ayrıca Batman Müzesi içerisinde yer alan Müzerpark, Batman tarihine dair pek çok detaylı bilgiyi de ziyaretçiler ile paylaşmaktadır.
İmam Abdullah Zaviyesi
Batman’ın dini turizm açısından en önemli yapılarından biri olarak kabul edilen İmam Abdullah Zaviyesi, tarih kokan ilçe Hasankeyf’te bulunmaktadır. Bu önemli yeri ziyaret etmek için merkezden kalkan Hasankeyf dolmuşlarına binebilir veya özel taksileri kullanabilirsiniz.
Bu zaviye, Dicle Nehri’nin kuzey tepesinde yer alan mezarlığında ortasında bulunmaktadır. Hz. Muhammed’in soyundan gelen İmam Abdullah’a ithafen yaptırılan bu zaviye, Osmanlı döneminin son yıllarına dek önemini sürdürmüştür. Günümüze pek çok farklı onarım ile ulaşabilen bu yapının tarihi önemi ilk görüldüğünde anlaşılmaktadır. Kulenin yapımında ise 14. yüzyıl sanat işçiliğinin ön plana çıktığı görülmektedir.
İbrahim Bey Camii
Batman’ın Kozluk ilçesinde yer alan ve yüzlerce yıllık bir ibadethane olan İbrahim Bey Camii, önemli tarihi yapılar arasındadır. Bu camiyi ziyaret etmek için şehir merkezinden Kozluk’a giden toplu taşımalara rahatlıkla binebilirsiniz.
1705 yılında Garzan aşiretinden olan Murtaza Bey oğlu İbrahim tarafından yaptırılan İbrahim Bey Camii, 5 köşeli bir minareye sahiptir. Göz dolduran görüntüsü ile dikkat çeken İbrahim Bey Cami’yi sizler de şehre gittiğinizde mutlaka ziyaret etmelisiniz. Caminin dikkat çekici özelliklerinden biri ise minaresinin çift yollu olarak inşa edilmiş olmasıdır. Bu yolların birinde 99 basamak bulunurken bir diğerinde ise 100 basamak vardır.
El Rızk Camii
Batman’ın yüzlerce yıllık camilerinden biri olan El Rızk Camii, Hasankeyf ilçesinde yer almaktadır. Bu camiyi ziyaret etmek adına Hasankeyf’e giden otobüs ve minibüslerden yararlanabilirsiniz.
Dicle Nehri ile Hasankeyf Köprüsü arasında 1409 yılında Ebu’l Mefâhir Süleyman tarafından inşa ettirilen bu camii, müthiş görüntüde süslemeleri ile dikkat çekmektedir. Caminin üzerinde bulunan Arapça yazılar da ziyaretçilerin ilgi odağı haline gelmiştir. Ayrıca bu camii, 2019 senesinde taşınarak Arkeopark’taki yeni yerine götürülmüştür.
Mor Kiryakus Manastırı
Kim tarafından inşa edildiği bilinmeyen Mor Kiryakus Manastırı, Batman’ın en eski yapılarından biri olarak dikkat çekmektedir. Beşiri ilçesinde yer alan bu manastıra gitmek için ilçeye giden otobüs ve minibüslere binebilir, özel taksilerle de seyahatinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Dicle Nehri kıyısında inşa edilen Mor Kiryakus Manastırı, Turabidin bölgesinde bulunmaktadır. Bu bölge, Dicle Nehri kıyısından başlayıp Suriye sınırına kadar giden bölgenin ismidir. Bu bölge içerisinde 80’e yakın manastır ve kilise bulunsa da Mor Kiryakus Manastırı, bunlardan en önemlisi olarak dikkat çekmektedir. M.M. 5. yüzyılda inşa edildiği düşünülen bu yapı, 1940’lı yıllara kadar aktif bir şekilde kullanılsa da yavaş yavaş kullanım açısından arka plana atılmıştır.
Mor Aho Manastırı
Hasankeyf’te yer alan bir başka tarihi yapı olarak dikkat çeken Mor Aho Manastırı, mutlaka görmeniz gereken yerlerdendir. Günümüze kadar başarı ile ulaşmış olan bu yapıyı ziyaret etmek adına Hasankeyf otobüs ve minibüslerine binmeniz sizler için yeterli olacaktır.
Mahar Kilisesi ismi ile de bilinen Mor Aho Manastırı, ilk çağ Süryanileri tarafından inşa edilmiştir. Yüzyıllar boyu cemaat tarafından kullanılmadığı için harabeye dönmüş olsa da Kültür Bakanlığı’nın koruma çalışmaları ile orijinaline yakın bir şekilde restore edilmiştir. Bu yüzden yenilenmiş olsa da günümüzde heybetli bir tarihi yapı ile karşılaşmak isterseniz 600 metrekarelik bir alanda bulunan Mor Aho Manastırı’nı ziyaret edebilirsiniz.
Hallan Çemi Höyüğü
Kozluk ilçesinde yer alan Hallan Çemi Höyüğü, şehrin en eski tarihi yapılarından biri olarak dikkat çekmektedir. Bu önemli bölgeyi ziyaret etmek adına Kozluk’a giden toplu taşıma araçlarına binebilirsiniz.
Yapılan çalışmalar ile birlikte bölgede yaşam izlerinin M.Ö. 11. yüzyıla tarihlendiği bilinmektedir. Türkiye’nin güneydoğusunda çıkarılan en eski yerleşim yeri olarak dikkat çeken Hallan Çemi Höyüğü, 1991 – 1995 yılları arasında yapılan çalışmalar ile dikkat çekici bir yer olarak sahneye çıkmıştır. Yapılan çalışmalar ile bölgede ilk kez tarımla uğraşıldığı, tohum ekip mercimek ve bezelye elde edildiği bilinmektedir.
On Kemerli Köprü
Zilek Köprüsü olarak da bilinen On Kemerli Köprü, şehrin önemli tarihi yapılarındandır. Bu köprüyü Batman Çayı üzerinde rahatlıkla ziyaret edebilirsiniz.
Batman il merkezine yalnızca 7 kilometre mesafede yer alan On Kemerli Köprü, yaklaşık olarak 508 metre uzunluğundadır. Köprünün üzerinden yük trenleri geçebildiği gibi aynı zamanda insan ve hayvanlar için de inşa edilmiştir.
Memikan Köprüsü
Batman’ın Beşiri ilçesinde yer alan Memikan Köprüsü, yüzlerce yıllık bir yapı olarak dikkat çekmektedir. Şehrin yapısını yansıtan bu özel yapıyı görebilmek adına Beşiri’ye giden toplu taşıma araçlarına binebilir veya özel taksileri kullanabilirsiniz.
6. yüzyılda bölgeye hükmeden Müslümanlar tarafından yapıldığı düşünülen bu köprü, antik dönemde de yapılmış olabilir. Gerçekleştirilen çalışmalar tam tarihi vermese de bu köprünün yüzlerce yıllık olduğu kesindir. Ticari bir amaç ile inşa edilen bu yapı, çeşitli restorasyonlar ile birlikte günümüze kadar gelebilmiştir. Askeri amaç ile de kullanılan bu köprü, günümüzde de heybetli görselini korumaktadır.
Zeynel Bey Kümbeti
1460 – 1467 yılında yapılmış olan bu anıt mezar, Batman’ın Hasankeyf ilçesine yakın bir konumda bulunmaktadır. Bu kümbeti ziyaret etmek adına Hasankeyf’e doğru giden araçlara binebilir, 35. kilometrede inebilirsiniz.
Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın oğlu Zeynel Bey adına Abdurrahman oğlu Pir Hasan tarafından inşa edilen bu kümbet, önemli bir tarihi yapıdır. Kümbetin önünde bulunan kitabede yazılanlara göre Zeynel Bey, Otlukbeli Savaşı’nda şehit düşmüştür. 4.5 metre yüksekliğinde olan bu özel yapı, taş ve tuğla karışımı bir şekilde inşa edilmiştir.
Zeynel Bey Kümbeti’ni günün her saatinde dilediğinizce ziyaret edebileceğiniz bir tarihi yapıdır.