İSTANBUL (AA) - Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroloji Bölümünden Prof. Dr. Talip Asil, tekrarlayan kafa travmalarının, beyinde uykuda bekleyen herpes virüsünü (HPV) aktive ederek Alzheimer riskini artırabileceğini belirtti.
Hastaneden yapılan açıklamada, Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) göre, dünyada 55 milyon kişi demans hastalığıyla yaşıyor ve her yıl 10 milyon yeni vaka teşhis ediliyor.
Alzheimer hastalığı, tüm demans vakalarının yüzde 60-70'ini oluşturuyor. Türkiye'de demans ve Alzheimer, yaşlı nüfusun artışıyla kritik bir halk sağlığı sorunu haline geldi.
Hastaneden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Prof. Dr. Talip Asil, Alzheimer hastalığının risk faktörleri üzerine yapılan çalışmalara dikkati çekti.
İngiltere'deki Oxford ve ABD'deki Tufts üniversitelerinde gerçekleştirilen araştırmalara atıfta bulunan Asil, virüslerin Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkların gelişiminde önemli bir rol oynadığını belirtti.
Çalışmalarda, laboratuvar ortamında oluşturulan "mini beyin" modellerine uygulanan travmaların, herpes simplex virüsü tip-1'in (HSV-1) aktif hale gelmesine neden olduğunu aktaran Asil, bunun sonucunda Alzheimer hastalığına özgü amiloid plaklar ve tau protein yumakları biriktiğinin gözlendiğini bildirdi.
Asil, "HSV-1, dünya genelinde yetişkinlerin yüzde 80'inde bulunurken, Varisella Zoster (su çiçeği) virüsünün yol açtığı zona hastalığı, yüzde 95'lik bir oranla bağışıklık sisteminde yer alıyor. Ancak bu virüslerin kafa travmaları sonrası aktif hale gelerek beyinde hasara yol açabileceği, son yıllarda yapılan çalışmalarla daha fazla önem kazandı." ifadelerini kullandı.
- "Kafa travmasına açık meslek grupları, dikkatli olmalı"
Alzheimer hastalığının yalnızca genetik faktörlerle sınırlı olmadığını, çevresel ve enfeksiyon kaynaklı tetikleyicilerin de göz önünde bulundurulması gerektiğini vurgulayan Asil, "Özellikle inşaat işçileri, madenciler, sporcular, taşımacılık sektörü çalışanları ve güvenlik güçleri gibi kafa travmasına açık meslek gruplarında, bu tür risk faktörlerine daha dikkat edilmesi gerekiyor. Herpes virüslerinin aktive olması, Alzheimer gelişimi açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor." değerlendirmesinde bulundu.
Araştırmaların, antiviral ilaçların ve anti-inflamatuar tedavilerin Alzheimer'ı önlemede etkili olup olmayacağı üzerine yoğunlaştığını kaydeden Asil, özellikle herpes zoster virüsünü önleyen aşının Alzheimer riskini azaltabileceğine dair bulguların, bilim dünyasında umut vadettiğini ifade etti.
Herpes virüslerinin Alzheimer üzerindeki etkisinin uzun yıllardır bilindiğine işaret eden Asil, şunları kaydetti:
"Ancak bu yeni çalışmalar, kafa travmalarının süreci hızlandırabileceğini açıkça ortaya koyuyor. Bu konuda toplumda farkındalık oluşturulması gerekiyor. Bu alandaki çalışmalar, artırılmalı. Kafa travmalarının önlenmesi, meslek gruplarının daha fazla korunması ve erken tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi, bu hastalığın toplum üzerindeki etkisini azaltmak için büyük önem taşıyor."