Siirt’in 800 Yıllık Köprüsü Tarihe Tanıklık Ediyor

Baykan ilçe merkezinin yaklaşık 4 kilometre kuzeydoğusunda, Bitlis-Baykan karayolunun hemen kenarında bulunan köprü, konumuyla da dikkat çekiyor. Selçuklu dönemine ait olduğu, yapılan harç analizleriyle ortaya konulan köprü; 74,50 metre uzunluğa, 4,50 metre genişliğe sahip. Altı gözlü olarak inşa edilen yapı, doğu-batı yönünde uzanıyor ve tek yöne eğimli köprüler grubunda değerlendiriliyor.

İki Renkli Taşlarla İnşa Edildi, Mimarisiyle Dikkat Çekiyor

Çarpiran I. Köprüsü’nün inşasında kullanılan iki farklı renkteki kesme taşlar, yapıya estetik bir görünüm kazandırırken aynı zamanda mimari zarafeti de gözler önüne seriyor. Köprünün çeşitli boyutlardaki payeleri, sadece yük taşıma açısından değil, aynı zamanda yapının özgünlüğünü de yansıtıyor. Dikdörtgen kesitli ayaklarıyla sağlam bir temel üzerine kurulan köprünün bazı ayakları, doğrudan dere yatağındaki doğal kaya zemin üzerine oturtulmuş. Bu teknik detay, köprünün yüzyıllar boyunca ayakta kalmasında etkili olmuş unsurlar arasında gösteriliyor.

Özellikle ikinci ayağın doğusunda yer alan ve üçgen biçiminde tasarlanan selyaran, hem suyun akışını yönlendirmek hem de köprünün ayaklarına binen yükü azaltmak amacıyla inşa edilmiş. Bu detay, Selçuklu dönemindeki mühendislik anlayışının gelişmişliğini gözler önüne seriyor.

Yıkılan Bölümleri Restorasyonla Ayağa Kaldırıldı

Yıllar içinde doğal etkenler nedeniyle bazı bölümleri zarar gören köprü, 2006 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteklediği bir restorasyon çalışmasıyla yeniden güçlendirildi. Bu kapsamda, ayakta kalan yapısal unsurlar korunurken, özgün dokusuna uygun şekilde onarım gerçekleştirildi. Günümüzde araç trafiğine kapalı olan köprü, sadece yayaların geçişine izin verecek şekilde korunuyor.

Turistlerin Uğrak Noktası Haline Geldi

Selçuklu mimarisinin önemli örneklerinden biri olan Çarpiran I. Köprüsü, hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Bölgeye gelen ziyaretçiler, tarihi yapının yanı sıra çevresindeki doğal güzellikleri de görme imkanı buluyor. Köprü, özellikle tarih ve kültür turizmi açısından Siirt’in öne çıkan duraklarından biri haline gelmiş durumda.

Çarpiran I. Köprüsü, yalnızca taş ve harçtan yapılmış bir ulaşım yapısı değil; aynı zamanda Selçuklu’dan günümüze ulaşan bir tarih belgesi niteliği taşıyor. Aradan geçen yaklaşık 800 yıla rağmen varlığını sürdüren bu köprü, geçmişle bugünü buluşturan bir geçit olarak tarih meraklılarını bekliyor.

(Eren ÇİFTLİK)