Siirt'te 1300 Yıldır Sönmeyen Ateşin Sırrı!

Melede Geleneği Ne Zaman Başladı?

Melede geleneğinin geçmişi yaklaşık 1300 yıl öncesine dayanıyor. Rivayetlere göre bu gelenek, Ramazan ayının coşkuyla karşılanması amacıyla başlatıldı. Zamanla Siirt’in farklı mahallelerine yayılan Melede, toplum içinde birlik ve dayanışmayı güçlendiren önemli bir etkinlik haline geldi.

Melede Nasıl Yapılır?

Melede süreci, Ramazan ayından 15 gün önce çocukların gruplar halinde mahalleleri dolaşmasıyla başlıyor. Çocuklar, evlerin kapılarına giderek koro halinde "Allah'ı helil limdellel" diyerek mani söylüyor ve mahalle sakinlerinden bağış topluyor. Para verenler dualarla uğurlanırken, vermeyenlere ise "Beş kuruş cebinde yoktur" manisi söylenerek esprili bir şekilde takılınıyor.

Melede Günü ve Ateşin Yakılması

Toplanan paralar mahalle büyüklerine teslim ediliyor ve Arife Günü geldiğinde gençler Vatışe adı verilen düzlüklere giderek büyük bir hazırlık yapıyor. Odun, çalı ve çırpı toplanarak dev bir ateş yakılıyor. Melede ateşi, Ramazan ayının başlangıcını simgeleyen bir ışık olarak kabul ediliyor. Ateş kor haline geldiğinde ise gençler cesaretlerini göstermek amacıyla üzerinden atlıyor.

Mahalleler Arasındaki Rekabet

Geçmişte mahalleler arasında büyük bir rekabetin yaşandığı Melede, her mahallenin kendi ateşini en büyük ve en görkemli şekilde yakma çabasıyla daha da renkleniyordu. Çocuklar ve gençler, mahallelerinin en iyi Melede'yi yapabilmesi için günler öncesinden hazırlıklara başlıyor, çalı çırpı topluyordu.

Melede Geleneği Günümüzde Yaşatılıyor

Teknolojinin gelişmesi ve şehir hayatının değişmesiyle Melede geleneği eskiye göre daha az yaşatılsa da bazı mahallelerde hâlâ devam ettiriliyor. Siirt’in kültürel miraslarından biri olarak görülen bu gelenek, mahalle halkını bir araya getirmesi ve dayanışmayı artırması açısından büyük önem taşıyor.

Melede, sadece bir çocuk oyunu değil, aynı zamanda Ramazan ayının manevi coşkusunu paylaşan, mahalle kültürünü yaşatan, dayanışmayı pekiştiren bir gelenek olarak Siirt halkının hafızasında yer edinmeye devam ediyor.

(Eren ÇİFTLİK)